Cynllunio Ffordd Liniaru yr M4
Fideo: https://youtu.be/EchmRL8_W94
- Fel dosbarth, gwyliwch y clip fideo.
- Pam ydyn ni’n cynllunio?
- Pwy sy’n paratoi cynlluniau ar gyfer eich ardal leol?
- Beth yw’r NDF?
Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol
Mae angen i bob penderfyniad newydd yng Nghymru gael eu pasio gan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.
Fideo: https://youtu.be/P0M-CnL9FBc
- Beth yw’r pedair agwedd?
- Faint o gyrff cyhoeddus yn gweithio gyda’i gilydd yng Nghymru?
- Beth yw’r 7 amcan?
- Dewch o hyd i ystyr y geiriau canlynol fel yr ymddangosant yn yr amcanion:
- Llewyrchus
- Hydwyth
- Cydlynol
- Bywiog
- Llwyddiannus
- Cyfrifol
- Pwy/beth yw Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol?
Diffiniad
Yn y rhifyn diwethaf o Daearyddiaeth yn y Newyddion, fe wnaethon ni ddechrau edrych ar gynlluniau ar gyfer rhan newydd i draffordd yr M4 o gwmpas Casnewydd.
Byddai’r rhan newydd arfaethedig yn mynd â thrafnidiaeth y draffordd hyd at dde Casnewydd.
Mae’r ddadl hon wedi bod yn digwydd ers i drafodaethau i ddatrys y problemau ddigwydd ym 1993 – 24 blynedd!
- Traffordd yr M4 yw’r ffordd bwysicaf yng Nghymru
- Mae’n cysylltu de Cymru a gorllewin Cymru â gweddill y DU.
- Mae'r rhan yng Nghasnewydd yn dal dros 100,000 o gerbydau bob dydd.
- Mae 2/3 o Gynnyrch Domestig Gros (arian a enillwyd) Cymru gyfan yn dod o dir ar hyd draffordd yr M4 yn Ne Cymru.
- Dydy'r rhan yng Nghasnewydd ddim yn cyrraedd safonau diogelwch presennol.
- Mae’r lonydd yn symud o 8 i 4 wrth iddyn nhw symud drwy ddau dwnnel.
- Bydd y gost rhwng £1-1.2 biliwn ond bydd buddion i’r economi rhwng £2.2-2.6 biliwn
- yn fras, bydd yn ennill cymaint ddwywaith o arian â’r gost wreiddiol i Gymru.
Y Ffordd Arfaethedig (Y ffordd ddu)
Gwybodaeth 2016
Fideo: https://youtu.be/THbjdGT-4IE
A. Pa broblemau iechyd ydy'r tagfeydd ceir yn eu hachosi?
B. Faint o Gynnyrch Domestig Gros (arian a enillwyd) yng Nghymru yn cyd-fynd â rhan hon o’r M4?
C. Faint o opsiynau sydd wedi cael eu hystyried dros y blynyddoedd?
Ch. Pa ganran (%) o SoDdGA (Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig) lefelau Gwent gaiff ei heffeithio
Ar hyn o bryd, Gwanwyn 2017, mae ymchwiliad cyhoeddus i edrych ar y ffordd ddu, yr un mae Llywodraeth Cymru yn hoffi’r mwyaf, yn ogystal ag opsiynau eraill.
Rydyn ni’n mynd i edrych ar y ffordd ddu yn ogystal â’r ddau brif ddewis arall, sef:
- Gwneud Dim
- Ffordd arall, sef y Ffordd Las
Cofiwch wrth i ni edrych ar yr opsiynau mae’n rhaid i ni feddwl am saith amcan i’r Cenedlaethau Dyfodol:
- Cymru Lewyrchus
- Cymru Hydwyth
- Cymru Iachach
- Cymru fwy Cydradd
- Cymru â Chymunedau Cydlynol
- Cymru â Diwylliant Bywiog ac iaith Gymraeg Lwyddiannus
- Cymru Gyfrifiol drwy’r Byd i Gyd
Fideo Trosffordd
Câi’r fideo yma ei gynhyrchu i ddangos y ffordd arfaethedig (y ffordd ddu). Defnyddiwch hwn a’r map i’ch helpu i gwblhau’r tabl.
Fideo: https://youtu.be/8JDG2zROdPE
Lawrlwytho'r Map - Cliciwch isod
Lawrlwytho'r Map Ordnans - Cliciwch isod
Gweithgaredd
Defnyddiwch y Fideo Trosffordd a’r map/iau i lunio tabl yn disgrifio beth sy’n cael ei ddefnyddio gan rannau’r ffordd arfaethedig.
Dewiswch ymhlith:
- Tir Amaeth
- Diwydiant
- Ffyrdd
- Dŵr
- Coetir
- Tai
|
O |
I |
Gogledd |
De |
|
Cyffordd 23 |
Cyffordd 23A |
|
|
|
Cyffordd 23A |
Parc Ewro Gwent |
|
|
|
Parc Ewro Gwent |
Solutia Chemical Works |
|
|
|
Solutia Chemical Works |
Afon Wysg/Dociau Casnewydd |
|
|
|
Afon Wysg/Dociau Casnewydd |
Casbach |
|
|
Ar ôl darllen y tair erthygl, a chwblhau’r gweithgareddau, defnyddiwch y daflen A3 atodedig i’ch helpu chi ddechrau ar DME i mewn i Ffordd Linaru arfaethedig yr M4.
Blwch Athro
Caiff yr adnodd ei gynllunio’n adnodd dosbarth cyfan o flaen y dosbarth ar daflunydd/bwrdd gwyn rhyngweithiol. Dylai’r gwaith graffig gwahanol gael ei egluro ar y testun, er na fydd yn ddarllenadwy gan y rhan fwyaf o’r disgyblion. Yn dilyn hwn, bydd yn ddelfrydol i’r disgyblion gael mynediad i’r adnoddau ar-lein er mwyn gweithio ar y daflen weithgaredd (i’w hargraffu ar dudalen A3). Yn ddelfrydol, caiff y gweithgareddau hyn eu cefnogi gan ddefnydd o ystafell rwydwaith, llechi/gliniaduron, neu ddyfeisiau/ffonau y disgyblion eu hunain os yw’n ganiataol. Sut bynnag, caiff y gweithgareddau eu cynllunio ar gyfer gwers un awr, gyda’r athro/athrawes yn defnyddio’r adnodd o flaen y dosbarth ynghyd â’r daflen adnodd. Gellir wedyn pennu gwaith cartref er mwyn i’r disgyblion astudio’r erthyglau o flaen llaw cyn y wers nesaf.
Mae’r adnodd a’r daflen wedi eu cynllunio i gefnogi’r FfLlRh tra bo’n rhoi gwybodaeth ddaearyddol bwysig i’r disgyblion am lefydd i’w gwneud â Ffordd Liniaru arfaethedig yr M4.
Blwch Disgybl
Naill ai yn y dosbarth neu yn y ty, darllenwch a chwblhewch y gweithgareddau yn yr erthygl adnodd ar-lein, ac yn yr erthyglau atodedig yn y rhifyn hwn o Ddaearyddiaeth yn y Newyddion. Ceisiwch gwblhau pob gweithgaredd sydd ar y daflen adnodd.
Beth fyddwch yn ei ddysgu:
- Byddwch yn cyfoethogi’ch gwybodaeth am Ffordd Liniaru arfaethedig yr M4.
- Byddwch yn cyfoethogi’ch dealltwriaeth o sut allai’r ffactorau hyn effeithio ar fod dynol a gweithgaredd dyn.
- Cewch y cyfle i ddysgu neu ymarfer sgiliau llythrennedd a rhifedd pwysig.
Dysgwch dermau daearyddol newydd wedi’u hamlygu’n borffor. Dylai’r rhain gael eu dysgu, a’u hychwanegu i eirfa. Rhestr o eiriau yw geirfa, a’u hystyron. Gallech gael un ar gefnau eich llyfr ymarferion daearyddiaeth; os oes dyddiadur gennych, efallai bydd yn lle da i’w chadw, neu efallai cadwech eirfa neu lyfr geiriau ar wahân i’ch llyfr ymarferion. Mae geirfa dda yn yn eich helpu wella eich geirfa a’ch llythrennedd. Ymchwiliwch i ystyron gan ddefnyddio cynnwys perthnasol i’r erthyglau, trafodaethau neu eiriadur (naill ai ar y we neu lyfr).
