Prosiectau Rhwydwaith Mewnol ar draws Cymru

Prosiectau Rhwydwaith Mewnol ar draws Cymru

Prosiectau Ynni

Yn 2014, fe wnaeth y Swyddfa Gymreig gydnabod 9 prosiect ynni yng Nghymru, ar wahanol gyfnodau o gynllunio, fel rhan o fuddsoddiad llywodraethol o gynhyrchu trydan, gwerth £110 biliwn.

• Wylfa Newydd – £12 biliwn
• Gorsaf Drydanol Bio-màs Alwminiwm Ynys Môn - £1 biliwn
• Trydan Pen y Cymoedd - £365 miliwn
• Trydan Gwynt y Môr - £2 biliwn
• Llinell Drosglwyddo’r Canolbarth - £207 miliwn
• Llinell Drosglwyddo Gogledd Cymru - £549 miliwn
• Wylfa – Llinell Drosglwyddo HVDC Benfro - £672 miliwn
• Dosraniad Nwy Cymru a de-orllewin Lloegr - £849 miliwn
• Terfynfa LNG Amlwch - £330 miliwn
• Morlyn Llanw Bae Abertawe - £1 biliwn
• Cyfanswm - £18.972 biliwn

Hefyd, cofiwch fuddsoddiad gwerth £3.25 biliwn i mewn i’r terfynfeydd LNG, piblinellau, a phwerdai sydd â’u lleoliad yn Aberdaugleddau yng ngorllewin Cymru.

Y cyfanswm bris o brosiectau ar sail ynni yw £21.2 biliwn ers 2012, naill ai’n cael eu cynllunio, eu hadeiladu, neu wedi’u gorffen

Rhaglen Datblygu Wledig

Mae’r Rhaglen Datblygu Wledig yn werth £953 miliwn; £47 miliwn yn llai na’r lefel werth £1 biliwn rhwng Mai 2015 (a gytunwyd gan bartneriaid UE) a 2020. Mae’r Rhaglen Datblygu Wledig yn canolbwyntio ar heriau’r ardaloed sydd â phoblogaeth brin, ac wedi ei hanelu at wella amaeth a’r amgylchedd. Mae’n canolbwyntio ar y 9 awdurdod lleol mwyaf gwledig – Ynys Môn; Gwynedd; Conwy; Sir Ddinbych; Powys; Ceredigion; Sir Benfro; Sir Gaerfyrddin; a Sir Fynwy. Mae’r meini prawf sydd eu hangen i fod yn ardal wledig wedi cael eu gosod gan yr UE, sy’n darparu’r ffynonellau cronnol. I ddod o hyd i fwy o wybodaeth am broblemau gwledig, ewch i rifyn 13 o Daearyddiaeth yn y Newyddion (sylwch y sicrhaodd yr arian ychwanegol wrth i Lywodraeth Cymru roi’r £953 miliwn).

Band Eang

Mae nifer o rannau o Ganolbarth a Gorllewin Cymru wedi derbyn prin iawn o fynediad i fand eang cyflym. Gwariodd Llywodraeth Cymru £225 miliwn er mwyn cael band eang gor-gyflym a fydd yn cysylltu hyd at 96% o gyfeiriadau erbyn diwedd 2017. Edrychwch ar y map isod i weld ble’r oedd angen i’r rhan fwyaf o’r arian gael ei wario.

Cymerwch olwg ar rifyn 8 o Daearyddiaeth yn y Newyddion.

Cynlluniau ar gyfer Dinas-Ranbarthau 

Caiff ei awgrymu y bydd Cymru o fudd yn uniongyrchol oherwydd dwy Ddinas-Ranbarth arfaethedig; Dinas-Ranbarth Caerdydd, a Dinas-Ranbarth Abertawe.

URL - https://www.youtube.com/watch?v=H83Va9ET0BA

Yn Ne Cymru, mae cynlluniau dinas-ranbarthol ar eu blaen, yn cynnwys 10 o ardaloedd awdurdod lleol er mwyn creu Dinas-Ranbarth Caerdydd. Byddai’r Ddinas-Rhanbarth â’i lleoliad o gwmpas y brifddinas yng Nghaerdydd, ac yn helpu cysylltu Cymoedd De Cymru ag ardaloedd dinesig fel Casnewydd, Cwmbrân a Phen-y-Bont ar Ogwr. Bydd trafnidiaeth gyhoeddus yn cael ei gwella gyda rhwydwaith newydd o fysiau, trenau, tramiau a thrafnidiaeth dram cyflym yn cael ei adeiladu, a chaiff ei alw’n Fetro De Cymru. Bydd Cynllun Dinas-Ranbarth Caerdydd yn costio £1.2 biliwn o arian cyhoeddus, £500 miliwn o Lywodraeth y DU, £500 miliwn o Lywodraeth Cymru, ac o leiaf £120 miliwn o’r 10 awdurdod lleol.

Llun: http://gov.wales/docs/det/publications/160224-potential-metro-map-image-cy.gif

Mae Abertawe a gorllewin Cymru wedi cynnig cynlluniau ar gyfer Dinas-Ranbarth; bydd yn costio £1.3 biliwn, mae’n debyg, gyda £241 miliwn yn cael eu talu gan Lywodraethau y DU a Chymru; £360 miliwn yn cael eu benthyca gan yr awdurdodau lleol (Abertawe, Sir Benfro, Sir Gaerfyrddin, a Chastell Nedd Port Talbot), a’r gweddill oddi wrth fusnesau preifat.

Prosiectau Trafnidiaeth

Edrychon ni ar broblemau trafnidiaeth yn rhifyn 8 o Daearyddiaeth yn y Newyddion.

Yng ngogledd Cymru, y brif ffordd o’r dwyrain i’r gorllewin yw’r A55:

• Mae Prosiect Coridor Glannau Dyfrdwy, prosiect arfaethedig a fydd yn costio £200 miliwn, ar fin cael ei gynllunio er mwyn gwella trafnidiaeth ffyrdd o’r dwyrain i’r gorllewin yng ngogledd Cymru.
• Caiff £22 miliwn ei gwario ar Wella Ffordd Abergwyngregyn i Dai’r Meibion.
• Bydd angen i o leia’r un swm o arian gael ei wario ar gynllun i adeiladu cyffyrdd newydd i gymryd lle’r cylchfannau yn Llanfairfechan (Cyffordd 15) a Phenmaenmawr (Cyffordd 16).
• Mae’r cynllunio yn symud ymlaen yn gyflym o ran gwella trafnidiaeth i Ynys Môn, ac mae gwell gan Lywodraeth Cymru bresennol adeiladu croesfan hollol newydd, er nad yw unrhyw beth wedi cael ei derfynu eto o ran cyfarfodydd cynllunio. Mae’r gost arfaethedig yn £133 miliwn.

Yn barod yn 2017, mae Llywodraeth Cymru wedi dechrau ar brosiectau bach a fydd yn creu rhan o Fetro Gogledd Cymru, a ddylai gystadlu â Metro De Cymru, gyda chost debyg o £500 miliwn. Yn y flwyddyn hon, câi £50 miliwn ei neilltuo, ond ni all datblygiad ar raddfa fawr ddigwydd tan i fasnachfraint ddifrifol gael ei diddymu yn 2018.

Llun: http://www.welshlabour.wales/nwmetro

I dde Powys yw’r A465, ac mae £880 miliwn yn cael ei gwario arno ar hyn o bryd. Mae’r ffordd hon yn gyswllt pwysig rhwng Canolbarth a Gorllewin Cymru, a de Cymru, yn ogystal â ‘Phennau’ Cymoedd De Cymru.

Llun: http://gov.wales/topics/transport/roads/schemes/?skip=1&lang=cy

Cymerwch olwg ar welliannau presennol ac arfaethedig ar wefan Llywodraeth Cymru.

Ar hyn o bryd, mae £1 biliwn o arian y DU yn cael ei gwario yn ne Cymru ar drydaneiddio’r brif reilffordd rhwng Abertawe a Llundain.

Gyda’r holl biliynau yn cael eu buddsoddi o gwmpas Cymru, mae un prosiect sydd â chost arfaethedig o rhwng £1-1.2 bilwn yn derbyn sylw negyddol yn bennaf. Dyma ran newydd arfaethedig i draffordd yr M4. Byddai’r rhan newydd arfaethedig yn mynd â thrafnidiaeth y draffordd hyd at dde Casnewydd. Mae’r ddadl hon wedi bod yn digwydd ers i drafodaethau ddigwydd i ddatrys y problemau ym 1993 – 24 blynedd!

• Traffordd yr M4 yw’r ffordd bwysicaf yng Nghymru; mae’n cysylltu de Cymru a gorllewin Cymru â gweddill y DU.
• Mae rhan Casnewydd yn dal dros 100,000 o gerbydau bob dydd.
• Cafodd y rhan ei chynllunio yn y 1960au yn gyntaf, o dan yr enw “Ffordd Osgoi Casnewydd”, ac o ganlyniad nad yw’n cyrraedd safonau diogelwch i gael ei galw’n draffordd (oherwydd y troadau a’r dringfeydd (llethrau), nid oes ganddi ysgwydd galed o ran diogelwch, ac mae ganddi ormod o gyffyrdd heb fod ymhell.
• Mae’r lonydd yn symud o 8 (tair lôn bob ffordd, yn ogystal ag ysgwydd galed) i 4 (dwy lôn bob ffordd) wrth iddyn nhw symud drwy dwnnel.
• Mae astudiaethau dibynadwy yn amcangyfrif y bydd cost y prosiect yn £1-1.2 biliwn, ond bydd buddion y prosiect yn gwneud cyfanswm o £2.2-2.6 biliwn i’r economi. Bydd yn ennill cymaint ddwywaith o arian â’r gost wreiddiol i Gymru.
• Ers i drafodaethau ddechrau, mae busnesau lleol wedi colli dros £1 biliwn oherwydd y tagfeydd yn unig. Dros £50 miliwn bob blwyddyn. Bob dydd, mae miloedd o bobl yn cael eu dal mewn tagfeydd sy’n para milltiroedd. Mae’r problemau hyn wedi atal buddsoddiadau busnes ar draws y Canolbarth, gorllewin a de Cymru.