2016 - Cyflwr yr Hinsawdd
2016 - Cyflwr yr Hinsawdd
https://www.climate.gov/sites/default/files/bigMajorEventsMap_2016-BAMS.jpg
Ym mis Awst 2017, cyhoeddodd GAChG, un o gyfundrefnau gwyddonal pwysicaf y byd, ei hadroddiad diweddar ar yr hinsawdd.
Roedd yn newyddion drwg iawn.
Roedd nwyon tŷ gwydr yr uchaf erioed.
- Roedd prif nwyon tŷ gwydr wedi cyrraedd gwerthoedd uchaf erioed yn 2016.
- carbon (CO2)
- methan ac ocsid nitraidd,
- Y cynnydd uchaf blynyddol a welir yn ystod y cofnod hyd 58 mlynedd.
Roedd tymheredd wyneb y ddaear y poethaf erioed
- Roedd 2016 yn hanner gradd yn gynhesach na’r cyfartaledd 30 mlynedd.
- Roedd tymheredd cyfunol byd-eang y ddaear a wyneb y cefnfor wedi cyrraedd gwerthoedd uchaf erioed am y drydedd flwyddyn yn olynol.
Roedd tymheredd cyfartaledd y cefnforoedd y poethaf erioed
- Dangosodd 4 ymchwiliad fod ystod o gynnydd mewn tymheredd cyfartaledd y cefnforoedd yn 2016 yn 0.36°C – 0.41°C uwch na chyfartaledd 1981-2010.
Roedd dyfroedd y môr yr uchaf erioed
- Cynyddodd dyfroedd y môr byd-eang ar gyfartaledd i werthoedd uchaf erioed yn 2016.
- Mae’n 82mm yn uwch nag y gwelwyd yn 1993 gan loeren, y cyfnod ddechreuodd lloerennau wneud cofnod o ddyfroedd y môr.
Roedd gorchudd iâ cefnfor yr Arctig yr isaf erioed.
- Roedd gorchudd iâ cefnfor yr Arctig cyfan yn 2016 yr un â 2015, sef y gorchudd isaf yng nghyfnod y 37 mlynedd i’r lloeren gasglu data arno.
- Roedd gorchudd iâ’r cefnfor ym mis Medi yr ail isaf a gafodd ei gofnodi.
Sychderau a Llifogydd
- Gwelwyd eithafion yn y cylchred dŵr a gwaddodiad.
- Cynnydd cyffredinol yn y cylchred dŵr.
- Roedd nifer o rannau’r byd yn dioddef o lifogydd yn 2016.
- Mae newidiadau i’r cylchred dŵr hefyd yn arwain at sychderau.
- Roedd o leaif 12% o dir byd-eang yn dioddef o sychderau “eithafol” rywbryd yn 2016.
- Dyma oedd y cyfnod hiraf erioed.
- Roedd o leaif 12% o dir byd-eang yn dioddef o sychderau “eithafol” rywbryd yn 2016.
Roedd cylchwyntoedd trofannol, ar y cyfan, yn uwch na’r cyfartaledd
- Enwyd 93 o gylchwyntoedd trofannol ar draws basnau’r cefnforoedd yn 2016.
Yn yr erthygl gyntaf, edrychon ni ar y newyddion a ragwelodd 152,000 o farwolaethau y flwyddyn oherwydd y newid i’r hinsawdd yn Ewrop erbyn diwedd y ganrif.
Byddai ffigurau 2016 yn meddwl y byddem yn cyrraedd y pwynt hwnnw ymhen 35 mlynedd petai fod pethau’n dal i gynhesu yn yr un modd â 2016 fel yn 2015.
Ond beth sy’n digwydd yng Nghymru? Rydym wedi edrych yn barod ar sut mae ein hafau’n dechrau newid ond beth allwn ni ddarganfod o gofnodion hanesyddol?
Gweithgaredd
Defnyddiwch y pwyntiau bwled i’ch helpu ysgrifennu un frawddeg neu fwy yn esbonio’r teitlau canlynol o adroddiad GAChG.
1. Roedd nwyon tŷ gwydr yr uchaf erioed; mae hyn yn golygu ........
2. Roedd tymheredd wyneb y ddaear y poethaf erioed; mae hyn yn golygu ........
3. Roedd tymheredd cyfartaledd y cefnforoedd y poethaf erioed; mae hyn yn golygu ........
4. Roedd gorchudd iâ cefnfor yr Arctig yr isaf erioed; mae hyn yn golygu ........
5. Newidiadau i’r Cylchred Dŵr – Sychderau a Llifogydd; mae hyn yn golygu ........
6. Roedd cylchwyntoedd trofannol, ar y cyfan, yn uwch na’r cyfartaledd; mae hyn yn golygu ........
