Ceiswyr Lloches a Ffoaduriaid

Beth yw ceisydd lloches neu ffoadur?

Rydyn ni’n clywed llawer am ‘Geiswyr Lloches’, ‘Ffoaduriaid’ a ‘Mudwyr Economaidd’ yn y DU. 

Un broblem yw bod ymadroddion fel hyn yn cael eu defnyddio’n anghywir yn aml iawn gan nad yw pobl yn gwybod yr ystyr, neu oherwydd eu bod nhw’n gallu golygu pethau gwahanol.

Mae’r rheolau a’r diffiniadau’n dod o ddogfen o’r enw Confensiwn Genefa 1951 (Confensiwn y Ffoaduriaid), sy’n diffinio ffoadur fel person sydd …

Ffynhonell: UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), The sea route to Europe: The Mediterranean passage in the age of refugees , 1 Gorffennaf 2015

Mae pob un o’r gwledydd yn dioddef yn sgil rhyfel.

• Ystyr Ceisydd lloches yw person sydd wedi gwneud cais am loches.
• Ystyr Ffoadur yn y cyd-destun hwn yw ceisydd lloches y mae ei gais wedi bod yn llwyddiannus.
•  Ystyr Mudwr economaidd yw person sydd wedi gadael ei wlad ei hun er mwyn ceisio ennill mwy o arian mewn gwlad arall.

Beth yw’r cyfreithiau sy’n gysylltiedig â lloches a ffoaduriaid, yn enwedig yn Ewrop?

Llun gan Mstyslav Chernov fe’u defnyddir o dan CC BY

• Yr enw ar reolau lloches yr UE yw Rheoliadau Dulyn.
• Yn ôl y rheolau hyn, rhaid i bobl sy’n ceisio lloches ofyn am loches yn y wlad Ewropeaidd GYNTAF maen nhw’n cyrraedd. 
• Fodd bynnag, mae’r rheolau hyn yn cael eu torri ac mae rhai gwledydd, fel Hwngari, wedi rhoi’r gorau i’w defnyddio nhw.Yn ystod chwe mis cyntaf 2015, daeth mwy na 60,000 o fewnfudwyr i mewn i Hwngari yn anghyfreithlon.
• Mae Hwngari wedi dechrau codi ffens ar hyd ei ffin ddeheuol gyda Serbia er mwyn atal y llif o ymfudwyr anghyfreithlon sy’n dod i mewn i Ewrop.

Llun gan Délmagyarország/Schmidt Andrea fe’u defnyddir o dan CC BY

• Mae gohirio Rheoliadau Dulyn yn effeithio’n benodol ar wledydd sydd ger Hwngari, fel Awstria, er enghraifft.
• Mae Awstria wedi rhoi’r gorau i brosesu ceisiadau am loches.
• Derbyniodd Awstria 21,000 o geisiadau am loches yn ystod pum mis cyntaf 2015, 17,000 o geisiadau yn ystod 2013 a 28,000 yn 2014.

Pan fydd ymfudwr yn cyrraedd gwlad, mae ganddo amser ‘rhesymol’ i ofyn am loches. Tri diwrnod yw’r amser yn y DU os nad oes rheswm da dros beidio gwneud.

Mae hyn yn helpu gwlad i benderfynu a yw rhywun yn ‘ddiffuant’ yn ei gred bod angen lloches arno/arni.

Enghraifft o reswm da yw os bydd rhywun wedi cael ei gadw’n gaeth gan smyglwyr pobl -

enw arall arnyn nhw yw masnachwyr mewn pobl.

Efallai bod ymfudwyr yn gaeth yng nghefn lori ac mae hyn yn rheswm da dros beidio’u cyflwyno’u hunain yn y wlad gyntaf maen nhw’n cyrraedd.

Byddwn yn trafod masnachwyr mewn pobl ymhellach yn yr erthygl gysylltiedig yn ogystal â’u pwysigrwydd yng nghyd-destun deall y cynnydd yn nifer yr ymfudwyr.  

Ceiswyr lloches o Dde Swdan yn cofrestru mewn gwersyll UNHCR yn y Swdan.

Llun gan Robert Stansfield/Department for International Development fe’u defnyddir o dan CC BY

Mae’r gwersyll hwn yn cael ei ariannu gan Lywodraeth y DU yn bennaf.

Mae angen deall dau beth pwysig o safbwynt y gyfraith ryngwladol a cheiswyr lloches/ffoaduriaid:

• 'Gwlad ddiogel' neu’r rhestr o wledydd diogel – gwledydd sy’n cael eu hystyried fel rhai diogel yw’r gwledydd hyn. Ni fyddai’r gwledydd hyn yn mynd yn groes i’r syniad o beidio ôl-hyrddio (isod).
• 'Dim ôl-hyrddio' yw rhan bwysicaf y Confensiwn ar Ffoaduriaid. Rhaid i wladwriaeth beidio ag ‘alltudio neu ddychwelyd ffoadur mewn unrhyw fodd i ffiniau tiriogaethau lle y byddai ei fywyd neu ei ryddid o dan fygythiad …’ 

Pan fydd ceisydd lloches yn cyrraedd gwlad ddiogel, dylai ofyn am loches. Yna, dylai dderbyn Dogfen Deithio’r Confensiwn. Enw arall arni yw ‘y ddogfen las’ ac mae’n cael ei rhoi i bobl sydd â statws ffoadur.

Ni fydd llawer o geiswyr lloches go iawn yn cofrestru yn y ‘wlad ddiogel’ gyntaf. Maen nhw’n ceisio cyrraedd gwledydd datblygedig drwy ddulliau ‘anghyfreithiol’.

Canlyniad hyn yw na fydd llawer o bobl yn gwneud cais am loches oherwydd eu bwriad yw teithio i wledydd gwahanol megis yr Almaen. Dyma’r prif lwybrau anghyfreithiol i mewn i’r UE:

Ffynhonnell: European Parliamentary Research Service, Irregular Immigration In The EU: Facts And Figures

Nid oes unrhyw ffiniau mewnol mewn nifer o rannau’r o’r UE. Dim ond gan y DU a Gweriniaeth Iwerddon y mae ffiniau.

Yr enw ar wledydd lle nad oes ffiniau yw Gwledydd Schengen. Mae Schengen yn enw ar y dref lle cafodd cytundeb ei wneud i gael gwared ar ffiniau.

Pan fydd ymfudwr yn cyrraedd un o wledydd Schengen, gall symud yn rhydd a rhwydd o wlad i wlad. Problem fawr!

Marw ar y môr

• Y llwybrau mwyaf peryglus o lawer ar gyfer ymfudwyr yw ar draws Môr y Canoldir.
• Yn ystod pedwar mis cyntaf 2015, cyrhaeddodd nifer y rhai a fu farw ar y môr lefelau uchel newydd. Rhwng mis Ionawr a mis Mawrth, gwnaeth 479 o ffoaduriaid ac ymfudwyr foddi neu fynd ar goll, o’i gymharu â 15 yn ystod yr un cyfnod yn 2014.
• Roedd y sefyllfa’n waeth ym mis Ebrill wrth i 1,308 o ffoaduriaid ac ymfudwyr foddi neu fynd ar goll mewn un mis.

Ffynhonnell: UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), The sea route to Europe: The Mediterranean passage in the age of refugees , 1 Gorffennaf 2015

Ffynhonell: UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), The sea route to Europe: The Mediterranean passage in the age of refugees , 1 Gorffennaf 2015

Beth gall yr UE ei wneud i rwystro ymfudwyr?

Cronfa Lloches, Ymfudo ac Integreiddio

Mae'r Gronfa Lloches, Ymfudo ac Integreiddio yn gronfa sy’n werth 3.14 biliwn ewro ar gyfer ariannu rheoli’r llif ymfudo o fewn yr UE yn effeithiol.

Hyd yn hyn, mae 2.392 biliwn ewro wedi cael ei roi i wledydd gwahanol.

Cymharwch ffigurau’r gronfa hon gyda nifer y ceiswyr lloches sydd yn y brif erthygl – edrychwch yn ofalus ar y DU.

Does bosib bod angen i ni roi stop ar ymfudo!

Nac oes, mwy na thebyg!

Edrychwch ar hyn o Eurostat, sef y sefydliad yn yr UE sy’n gyfrifol am ystadegau a data:

Dyma’r UE erbyn 2060, heb ymfudwyr.

Ffynhonell: Eurostat, IMMIGRATION IN THE EU, 10/6/2015

Mae poblogaeth bresennol yr UE yn heneiddio ac nid oes digon o blant yn cael eu geni. Edrychwch ar hyn:

Poblogaeth yr UE mewn miliynau

Ffynhonell: Eurostat, IMMIGRATION IN THE EU, 10/6/2015

• Wrth i bobl hŷn farw, a gan fod llai o bobl yn cael eu geni, mae angen ymfudwyr arnon ni i gynnal lefelau’r boblogaeth.
• Efallai ei bod hi’n anodd derbyn hyn pan mae llawer o bobl ynmethu cael gwaith ond, mae angen i ni gynllunio ar gyfer y deg, dau ddeg, tri deg mlynedd nesaf.

Welcome asylum seekers and refugees - Refugee Action protest 27 July 2013 Melbourne gan Takver; fe’u defnyddir o dan CC BY

Erthyglau eraill efallai y byddwch a diddordeb mewn Ymfudo o Fecsico i UDA a Ymfudo yn y DU.