Rhwydwaith Mewnol Caled

Rhwydwaith Mewnol Caled

Mae rhwydwaith mewnol caled yn cyfeirio at rwydweithiau mawr sydd wedi’u hadeiladu dros gyfnodau maith o amser, sy’n galluogi i wlad neu ranbarth fodern weithio. Mae prif rwydweithiau fel trafnidiaeth a chyflenwadau ynni hawdd i’w gweld, ond mae yna gerbydau, pobl, a hyd yn oed TG/meddalwedd oll sydd eu hangen er mwyn i’r prif rwydweithiau weithio. Yn ogystal â hyn yw cartrefi a gwasanaethau, sy’n angenrheidiol i unigolion a busnesau fod yn llewyrchus, yn cynnwys gwastraff ac ailgylchu, cyflenwadau dŵr, atal llifogydd, a chyfathrebu.

Trafnidiaeth

• Rhwydwaith ffyrdd
  • Strwythurau
  • Arwyddion/marciau ffyrdd
  • Trydan
    • Goleuadau stryd
    • Goleuadau traffig
  • Cyflenwadau tanwydd
  • Meysydd gwasanaeth

DAW RHWYDWEITHIAU FFYRDD YN FWY CYMHLETH (RHIFYN 8)

• Systemau Trafnidiaeth Gyhoeddus
  • Systemau'r rheilffordd
    • Tanddaearol
    • Uwchddaearol
  • Rhwydweithiau bws
  • Rhwydweithiau tram
  • Rhwydweithiau beic
  • Croesfannau cerddwyr a chroesfannau diogel

MAE TRENAU YN DDEWIS ARALL I'R CAR (RHIFYN 8)

• Meysydd awyr a thrafnidiaeth hedfan
• Porthladdoedd, fferïau, a morffyrdd

MAE'R LLONGAU MORDEITHIO SY'N YMWELD Â CHYMRU'N FWYFWY (RHIFYN 15)

• Camlesydd a dyfrffyrdd mordwyadwy

Tai

• Tai / fflatiau i'w prynu
• Tai / fflatiau i'w rhentu

CYNHYRCHU TRYDAN YN Y CARTREF (RHIFYN 12)

Ynni

• Rhwydweithiau pŵer trydanol
  • Gorsafoedd cynhyrchu
    • Adnewyddadwy
    • Na ellir ei adnewyddu
  • Grid trydanol
  • Is-orsafoedd
  • Dosbarthiad lleol

TANWYDD FFOSILEDIG YN Y CARTREF AC AR FYND (RHIFYN 15)

• Rhwydwaith nwy naturiol
  • Safleoedd cynhyrchu
  • Coethni
  • Trafnidiaeth
    • Piblinell
    • Llong
    • Ffordd
    • Nwy Potel
  • Terfynfeydd storio a dosbarthu
  • Rhwydwaith dosbarthu lleol

LLONG NWY LNG YN ABERDAUGLEDDAU, GORLLEWIN CYMRU. Llun: Methanier aspher LNGRIVERS - Pline © Wikimedia Commons o dan Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

• Petroliwm
  • Safleoedd cynhyrchu
  • Coethni
  • Trafnidiaeth
    • Piblinell
    • Llong
    • Ffordd
  • Storio
  • Rhwydwaith dosbarthu lleol
• Glo
  • Cloddio
  • Golchi
  • Trafnidiaeth

HANES GWAITH GLO YNG NGHYMRU (RHIFYN 7)

Rheoli Dŵr

• Cyflenwadau dŵr yfed
  • Cronfeydd storio
  • Pympiau
  • Hidliad a thriniaeth
  • Piblinellau dosbarthu

ACHUBWCH NI RHAG EIN CARTHION (GWELWCH RIFYN 23)

• Carthion
  • Carthffos gasglu
  • Canolfannau Trin Dŵr
  • Gwaredu gwastraff dŵr

LLIFOGYDD (GWELWCH RIFYN 3 A 32)

• Systemau draenio
  • Draenio dŵr wyneb/rhwydweithiau draenio
  • Ffosydd
• Systemau dyfrio
  • Cronfeydd
  • Pympiau
  • Camlesydd dyfrio

• Systemau rheoli llifogydd
  • Argaeau/cefnau wedi eu codi
  • Gorsafoedd pwmpio
  • Fflodiardau
  • Cronfeydd storio
• Rheoli arfordirol
  • Morgloddiau
  • Grwynau
  • Maethu traeth
  • Sefydlogi twyni

GWARCHODLU'R GLANNAU YN ABERAFAN (RHIFYN 18)

Cyfathrebu

• Gwasanaeth post
  • Blychau post
  • Cyfleusterau trefnu
  • Gwasanaeth dosbarthu
• Rhwydweithiau teleffon
  • Tirwifrau
  • Systemau cyfnewid
• Rhwydweithiau ffonau symudol
  • Hwylbrenni
  • Cyfnewidiau
• Gwasanaeth rhyngrwyd
  • Tirwifrau copr
  • Ceblau opteg ffeibrau
  • Symudol
  • Gweinyddion

DARLLENWCH RIFYN 8 I GAEL MWY O WYBODAETH AM ARDALOEDD YNG NGHYMRU SYDD HEB WASANAETHAU BYD EANG CYFLYM

• Teledu/radio
  • Trosglwyddiad llawr
  • Trosglwyddiad lloeren
  • Rhwydweithiau ceblau
  • Rheoliadau a safonau
• Lloerennau Cyfathrebu
• Ceblau dan y môr

Rheoli gwastraff solet

• Casglu gwastraff y cartref
  • Casglu deunyddiau y gellir eu hailgylchu
  • Gwastraff tirlenwi

AILGYLCHU GWASTRAFF YNG NGHYMRU (RHIFYN 7)

• Llosgyddion gwastraff solet
  
  • Cynhyrchu gwres
  • Cynhyrchu trydan
• Cyfleusterau adennill deunyddiau (ailgylchu)
• Tirlenwi
• Cyfleusterau gwaredu gwastraff peryglus

 

Cynlluniau ar gyfer Dinas-Ranbarthau

Caiff ei gynnig y bydd Cymru’n elwa oherwydd dwy ddinas-ranbarth arfaethedig. Bydd gogledd-ddwyrain Cymru’n elwa oherwydd y Pwerdy Gogleddol arfaethedig; dinas-ranbarth â’i chanolbwynt ym Manceinion yw hon, yn estyn i’r Gorllewin tuag at Lerpwl (a gogledd-ddwyrain Cymru), a thua’r dwyrain i Leeds a Newcastle. Y syniad tu ôl i’r Pwerdy Gogleddol yw pwyso’r economi drwy ddod â mwy o swyddi i ogledd Prydain. Bydd gogledd Cymru yn elwa oherwydd rhwydweithiau rheilffyrdd a ffyrdd gwell (gwelwch rifyn 8); mwy o gyfleoedd gwaith a mwy o adeiladu tai. Mae prosiectau fel ‘uwch-garchar’ newydd yn cael eu hadeiladu ger Wrecsam yn barod, ac mae prosiectau ynni wedi cael eu cynllunio, neu’n cael eu hadeiladu yn barod (gwelwch rifynnau 12 a 13).

Yn ne Cymru, caiff dinas-ranbarth ei chynnig er mwyn cynnwys 10 o awdurdodau lleol. Byddai’r rhanbarth â’i lleoliad o gwmpas y brifddinas yng Nghaerdydd, ac yn helpu cysylltu Cymoedd De Cymru ag ardal ddinesig Gasnewydd a Chwmbrân. Caiff trafnidiaeth gyhoeddus ei gwella wedi i rwydwaith newydd o fysiau, trenau, tramiau a thrafnidiaeth dram cyflym gael adeiladu; a chaiff ei enwi'n Fetro De Cymru.

Llun: SW Metro - Llywodraeth Cymru © Crown copyright 2016 o dan Drwydded Llywodraeth Agored v3.0

Bydd cynllun Dinas-Ranbarth Caerdydd yn costio £1.2 biliwn o arian cyhoeddus. Mae gwelliant o’r brif linell rhwng Abertawe a Llundain Paddington gwerth £5 biliwn ar y gweill yn barod. Mae Llywodraeth Cymru wedi prynu Maes Awyr Caerdydd, a fydd yn cael ei wella. Hefyd, mae ymgynghoriad ar y gweill yn trafod cynllun gwerth dros £1 biliwn i adeiladu traffordd osgoi o gwmpas Casnewydd, sydd yn dioddef o dagfa geir bron bob dydd wrth i’r draffordd newid o 8 lôn i 4 lon (yn cynnwys yr ysgwydd galed) er mwyn cael pasio trwy dwnneli drwy fryn lleol.